Degel

Hoogdrukpers uit de "oude tijd". Voor zijn oorspronkelijke functie, het drukken, wordt de degel niet meer commercieel ingezet. Een enkele drukkerij zal wellicht nog uit nogstalgisch oogpunt een eenvoudig drukwerk produceren op een degel, maar er kan geen serieuze commerciele waarde meer worden toegedicht aan deze machine als drukpers.

Toch is de degel nog alom vertegenwoordigd in het grafisch landschap!
Bijna iedere drukkerij gebruikt de degel nog voor activiteiten als stansen, pregen, nummeren, rillen, etc.

Als we spreken over een degel(pers), wordt in 9 van de 10 gevallen een HDA (Heidelberger degelautomaat) bedoeld; één van de best bewaarde erfenissen uit het hoogdruk tijdperk.

Hoofdzakelijk omdat in Nederland Heidelberg veelvuldig voorkwam in degel en stopcylinderpersen.

Oorspronkelijk is er een viertal degel-druksystemen geweest;
I) Gordon systeem, Leo Gordon, 1855.
II) Liberty systeem, Max Weiler en Otto von Degener, 1857.
III) Boston systeem, 1859, Isaak Adam.
IV) Gally system, 1869, John Merrit Gally.

Het Gordon en het Liberty systeem zijn hier niet breed vertegenwoordigd.
Bij het Liberty systeem waren de degel en het fundament beide scharnierend en deze klapte als het ware tegen elkaar dicht.

Bij het Gally systeem wordt de degel door twee trekarmen naar het fundament getrokken.

Voor deze oorspronkelijke machines voor handinleg zijn diverse in- en uitlegapparaten ontwikkeld, waaronder de "Auto-Monopol" ; deze kon zowel met handinleg als met een aankoppelbaar in- en uitlegapparaat worden bediend, evenals de Victoria, Brillant, Zeus en Auto-Presto.

Als uitsluitend automatische degelpers; de Autophönix en Kobold.

Bij het Gordon systeem o.a. de Falcon, halfautomatisch met een automatische uitleg.

Het Boston systeem is het best overlevende systeem gebleken. Hiervan het meest bekend de Heidelberger degelautomaat (HDA) en de Thompson British (welke ook wel de Engelse Heidelberger wordt genoemd).

Het grote verschil tussen beide drukpersen is: 
A) bij de Thompson British gebeurd het in- en uitleggen van het drukvel niet door propellers maar het inleggen gaat door middel van een zuigerstang en voor het uitleggen is er een grijper. 
B) de opdraagrollen zijn voorzien van tandwieltjes die in een getande baan lopen (ze kunnen dus nooit slippen).

Op dit moment worden de meeste degelpersen gebruikt voor rillen, perforeren, präge en stansen.
(met uitzondering van de hobbyisten die er nog mee drukken).